حساب مستقل وجوه درآمد اختصاصي:

بسمعه تعا لي
حساب مستقل وجوه درآمد اختصاصي :
– اين حساب يكي از حسابهاي مستقل وجوه دولتي مي باشد .
– براي نگهداري حساب منابع مالي خاصي كه براي تامين هزينه هاي مشخصي استفاده مي شود در اغلب موارد مشابه حساب مستقل وجوه اعتبارات جاري ( اعتبارات هزينه اي ) است .
– در اين فصل :
• موارد تشابه
حساب مستقل وجوه اعتبارات هزينه اي و وجوه اختصاصي بحث و
• موارد افتراق بررسي قرار مي گيرد
ماموريت حساب مستقل وجوه اختصاصي :
– اين حساب براي اجراي برنامه ها و فعاليتهاي دولتي ، مسئوليت نگهداري حسابهاي منابع مالي را به عهده دارد .
– و براي تامين هزينه هاي خاص برنامه ها و فعاليتهاي دستگاههاي اجرايي مورد استفاده قرار مي گيرد .
– پس ماموريت اين حساب مستقل به عنوان يك مركز هزينهو در آمد مشخص در دستگاه

نگهداري حساب:
اجرايي ارايه گزارشهاي مالي جداگانه براي تحصيل و مصرف در آمدهاي خاصي است
كه براي اجراي فعاليتها و برنامه هاي مخصي تخصيص مي يابد .
منابع مالي و ويژگي هاي حساب مستقل وجوه در آمد اختصاصي :
– پس منابع مالي حساب مستقل وجوه اختصاصي دستگاههاي اجرايي را در امدهاي اختصاصي تشكيل مي دهد .
– در آمدهاي اختصاصي به در آمدهايي اطلاق مي شود كه :
– اجازه قانون تحصيل
– و در بودجه سالانه كل كشور تحت
– عنوان در آمد اختصاصي پيش بيني مي شود .
– كه براي تامين هزينه هاي خاصي كه براي اجراي فعاليتها و برنامه هاي دستگاههاي اجرايي ضروري است مصرف مي شود
شرايط ايجاد حساب مستقل وجوه در آمد اختصاصي در دستگاههاي دولتي :

۱- تحصيل در آمد اختصاصي توسط وزارتخانه و موسسات دولتي مستلزم مجوز قانوني است كه از طريق تصويب قانون توسط قوه مفننه تحقق مي يابد .
۲- نوع و ميزان در آمدها و همچنين نوع و ميزان هزينه ها تخت عنوان ” در آمد اختصاصي ” و ” اعتبارات اختصاصي ” بايد در بودجه سالانه كشور پيش بيني شود
۳- در آمدهاي اختصاصي بايد منحصراً به مصرف هزينه هاي خاص و معين برسد . پس تحقق ۳ شرط فوق مجوزي براي افتتاح اين حساب مي باشد .
اگر مجوز جهت تحصيل در آمد نداشته باشيم ، ايجاد حسان مستقل منطقي است
– در بعضي مواقع ما به رغم وجود مجوز جهت تحصيل در آمد ، آنها در بودجه سالانه پيش بيني نشده اند در اينصورت نگهداري حساب و ارايه گزارشهاي مالي آن از طريق حساب مستقل وجوه اعتبارات هزينه اي صورت مي پذيرد . مثال مثل سازمان سنجش كه طبق تبصره ۴۹ قانون بودجه سال ۶۴ به وزارت علوم و تحقيقات و فناوري اجازه داده مي شود كه هزينه برگزاري امتحانات ورودي واريز نمايد . و خزانه داراي معادل همين وجه جهت مصارف اين سازمان در اختيار سازمان قرار مي دهد تا به مصرف هزينههاي برگزاري آزمون برسد .
– در صورتيكه مواد مصرف در امد اختصاصي در قوانين و مقررات تعيين نشود ، خاص بودن مصرف در آمد نيز تحقق نمي يابد .
– اولاً در آمد اختصاصي با در آمد عمومي از اين نظر تفاوت دارد كه در نوع مصرف آن محدوديت وجود دارد .
– ثانياً اگر در آمد اتصاصي محدود به تامين هزينه هاي خاصي نباشد ويژگي اختصاصي بودن خود را از دست مي دهد .
مقررات حاكم بر مصرف در آمد اختصاصي :
– در اغلب كشورها مصرفف در آمد اختصاصي تابع قوانين و مقررات خاص خود مي باشد .
– در صورتيكه قوانين و مقررات خاصي براي مصرف در آمدهاي اختصاصي پيش بيني نشده است مصرف اين قبيل در آمدها تابع قوانين و مقررات عمومي خواهد بود .
– در ايران مصرف در آمد هم تابع قوانين خاص و هم ممكن است تابع قوانين و مقررات عمومي باشد .
– بر همين اساس مفاد اصل ۵۳ قانون اساسي چار چوي كلي و محدوديتهاي حساب مستقل وجوه در آمدهاي اختصاصي دستگاههاي اجرايي كشور را به شرح زير مشخص مي كند .

۱- پس از وصول در آمدهاي اختصاصي ، اين در آمد به حسابهاي خزانه داري كل انتقال مي يابد .
۲- و پرداختهاي از محل در آمدهاي اختصاصي وصولي فقط تا سقف اعتبارات اختصاصي پيش بيني شده در قانون بودجه سالانه كل كشور مجاز مي باشد .
۳- طبق اصل ۵۳ تدوين ضوابط و مقررات مربوط به پرداختهاي اختصاصي در قالب قوانين و مقررات خاص و يا قوانين عمومي ، ضروري است .
– و در چار چوب اصل ۵۳ توجه به نكات زير ضروري است.
۱- وجوه دريافتي بايت در آمدهاي اختصاصي كه به حسابهاي خزانه منتقل شده است بايستي مجدداً در اختيار دستگاههاي دولتي وصول كننده در آمد قرار بگيرد تا به مصرف هزينه هاي اختصاصي برسد .
كه اين منابع از طريق خزانه به حسابهاي بانكي دستگاههاي دولتي واريز مي شود تا از طريق ذي حسابهاي سازمانهاي مذكور به مصرف برسد .
– ماده ۶۴ قانون محاسبات عمومي كشور : ” در مورد مصرف در آمد اختصاصي ”
– در امدهاي اختصاصي در صورت وصول به ميزاني كه در بودجه مصو ب سالانه پيش بيني شده قابل مصرف است .
يعني : اگر در آمدهاي وصولي ــــ كمتر از پيش بيني باشد ـــــ فقط تا ميزان وصولي قابل مصرف است .
اگر در آمدهاي وصولي ـــــ بيش از پيش بيني باشد ـــــــ فقط تا سقف پيش بيني شده مصرف مي شود .
مبناي حسابداري :
– در حسابداري در آمد و هزينه حساب مستقل وجوه اختصاصي مي توان از مبناي تعهدي تعديل شده استفاده نمود .
– يعني در آمدهايي كه قابل اندازگيري هستند و در طول دوره مالي يا مدت كوتاهي پس از آن قابل وصول هستند بر مبناي تعهدي شناسايي و ثبت كنيم و در آمدهايي كه فاقد ويژگي هاي فوق هستند بر مبناي تقدي شناسايي و ثبت كنيم
– در ايران حساب در آمدهاي اختصاصي دستگاههي اجرايي بر مبناي نقدي و حساب هزينه بر مبناي نقدي تعديل شده ( تحويل كالا و يا انجام خدمت و پرداخت وجه آن نگهداري مي شود )
و استثنائي كه وجود دارد دانشگاه و موسسات آموزش عالي و تحقيقاتي به پيروي از آيين نامه مالي و معاملاتي خاص ، از مبناي نيمه تعهدي استفاده شده است .
تنظيم بودجه نتغيير:
همانطور كه قبلا گفته شد طبق ماده ۵۳ قانون اساسي سازمانهاي دولتي بايد به ميزان اعتبارات مصوب و محدود به ميزان اعتبار پيش بيني شده در بودجه سال كل كشور مي توانند در آمدهاي اختصاصي را هزينه كنند .
و اين محدوديت ، كه بايد در آمدهاي اختصاصي تا سقف بودجه مصوب در بودجه سالانه كل كشور مصرف بشود ، موجب انتقال در آمدهاي اختصاصي وصولي مازاد بر در آمد پيش بيني شده به حساب در آمد عمومي مي شود .
جهت جلوگيري از انتقال در آمدهاي اختصاصي وصولي مازاد به حساب در آمدهاي عمومي و استفاده هر چه بهتر از در آمدهاي اختصاصي تحصيل شده مي آييم و از سيستم بودجه بندي متغيير استفاده مي كنيم