تحقيق بررسي دايره حسابداري شعب بانكها

پس از پرداخت، لينك دانلود فايل براي شما نشان داده مي شود

پرداخت و دانلود

مقدمه ۱
شرح وظايف دايره حسابداري شعب ۳
حسابداري شعب:
عمليات حسابداري پرداخت حقوق كاركنان از طريق دايره حسابداري ۷
نحوه پرداخت مساعده به كاركنان ۸
چك:
۱- تعريف چك ۹
۲- اركان چك ۹
۱-۲- تاريخ صدور چك ۱۰
۲-۲- مبلغ چك ۱۱
۳-۲- محلي كه چك در آنجا بايد پرداخت گردد ۱۱
۴-۲- نام گيرنده چك ۱۱
۵-۲- امضاء صادر كننده چك ۱۲
۳- انواع چك ۱۲
۱-۳- چكهاي عادي ۱۲
۲-۳- چك مسافرتي ۱۳
۳-۳- چك بانكي ۱۳
۴-۳- چك آزاد ۱۳
چكهاي في مابين:
۱- نكات قابل توجه جهت صدور چكهاي بين بانكها ۱۴
۲- نحوه صدور و پرداخت چك بين بانكها ۱۵
۳- فقدان چك هاي بانكي ۱۷
۴- دستورهاي متفرقه ۲۱
۵- عمليات حسابداري ۲۲
ظهرنويسي، پشت نويسي و انتقال چك ۲۳
مسئوليت صادر كننده چك ۲۵
مسئوليت بانك (نحوه كنترل و پرداخت چك)
۱- كنترل و پرداخت چك ۲۷
۲- برگشت چك و عدم پرداخت ۲۸
دستور پرداخت چك بر حسب درجات شعبه ۳۰
نحوه پرداخت وجه چكهاي مشتريان ساير شعب به تقاضاي صاحب حساب چك بر ۳۳
چكهاي انتقالي: ۳۹
۱- چكهاي انتقالي داخلي ۴۰
۲- چكهاي انتقالي عهده ساير بانكها ۴۱
روش وصول چكهاي انتقالي در شهرستانهاي فاقد اطلاق پاياپاي (كلرينگ) ۴۲
نحوه وصول چكهاي داخلي و عهده شعب ساير بانكها تحت پوشش كلر تهران:
۱- چك هاي داخلي ۴۷
۲- چك هاي عهده ساير بانك ها ۴۷
چگونگي واگذاري شعب شهرستانها عهده ساير شعب بانكهاي تهران ۴۸
نحوه وصول چك هاي انتقالي شعب تهران و شهرستان عهده ساير شهرستانها ۴۹
نحوه وصول چك هاي انتقالي شعب بانك عهده يكديگر در يك شهرستان ۵۰
چك هاي بي محل و بستن حساب سپرده قرض الحسنه جاري ۵۰
مراحل فروش چك ۵۱
مراحل خريد چك ۵۳
عمليات حسابداري بازخريد چك ها در شعبه: ۵۴
سپرده:
سپرده قرض الحسنه جاري ۵۷
۱- چگونگي افتتاح حساب قرض الحسنه جاري ۵۷
۲- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري براي اشخاص حقيقي ايراني ۵۸
۳- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري براي پزشكان ۵۹
۴- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري مشترك ۶۰
۵- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري اشخاص حقيقي خارجي ۶۰
۱-۵- خارجيان مقيم ايران ۶۰
۲-۵- خارجيان مقيم خارج از كشور ۶۱
۳-۵- افاغنه ۶۲
۶- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري براي كسبه، بنگاهها، انجمن هاي فرهنگي
و خيريه ۶۲
۷- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري براي اشخاص حقوقي ايراني ۶۳
۸- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري براي شركت هاي خصوصي ۶۵
۹- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري براي شركت در شرف تاسيس ۶۷
۱۰- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري براي شركت هاي تعاون شهري ۶۷
۱۱- افتتاح حساب قرض الحسنه جاري براي شركت هاي دولتي ۶۹
۱۲- افتتاح حساب قرض الحسنه براي دستگاههاي دولتي ۷۱
۱-۱۲-نحوه افتتاح حساب سپرده قرض‌الحسنه جاري براي دستگاههاي دولتي ۷۱
۲-۱۲- طرز استفاده از حساب قرض الحسنه جاري دستگاههاي دولتي ۷۳
۳-۱۲- طريقه انسداد حسابهاي دولتي ۷۵
۴-۱۲- ممنوعيت قبول سپرده ها ۷۵
۱۳- افتتاح حساب سپرده قرض الحسنه جاري به نام شهرداري ها ۷۵
۱۴- افتتاح حساب سپرده قرض الحسنه جاري براي اشخاص حقوقي خارجي ۷۵
۱-۱۴- اشخاص حقوقي خارجي مقيم ايران ۷۶
۲-۱۴- اشخاص حقوقي خارجي مقيم خارج از كشور ۷۶
۱۵- افتتاح حساب سپرده قرض الحسنه جاري ارزي ۷۶
حساب قرض الحسنه جاري درگير ۷۷
بستن حساب قرض الحسنه جاري به تقاضاي صاحب حساب:
بستن حساب قرض الحسنه جاري به تقاضاي صاحب حساب در حالت عادي ۷۸
بستن حساب قرض الحسنه جاري به تقاضاي صاحب حساب به دليل مفقود شدن چك يا دسته چك ۷۸
حسابهاي مطالبه نشده ۸۰
فصل در گذشتگان ۸۲
فصل ورشكستگان ۸۵
فصل جاري راكد ۸۶
فصل انتقالي از بستانكاران ۸۷
حساب قرض الحسنه پس انداز ۸۸
نحوه افتتاح قرض الحسنه پس انداز ۸۹
انواع حسابهاي سپرده قرض الحسنه پس انداز ۸۹
۱- نحوه افتتاح سپرده قرض الحسنه پس انداز براي اشخاص حقيقي، رشيد و
باسواد ۸۹
۲- نحوه افتتاح سپرده قرض الحسنه پس انداز براي اشخاص حقيقي بي‌سواد ۹۰
۳- نحوه افتتاح سپرده قرض الحسنه عادي براي اشخاص صغير ۹۱
۴- نحوه افتتاح سپرده قرض الحسنه پس انداز با وكالت يا قيوميت يا وصايت رسمي از طرف اشخاص ۹۱
۵- افتتاح حساب قرض الحسنه مشترك عادي ۹۲
۶- افتتاح حساب قرض الحسنه پس انداز عادي براي اشخاص حقوقي ۹۳
نحوه پرداخت حساب قرض الحسنه پس انداز ۹۴
حساب سپرده قرض الحسنه ويژه: ۹۵
افتتاح حساب قرض الحسنه ويژه ۹۶
عمليات حسابداري حساب قرض الحسنه ويژه ۱۰۰
حساب سپرده قرض الحسنه ويژه جوانان ۱۰۲
امتيازات و جوائز حساب سپرده قرض الحسنه ويژه جوانان ۱۰۳
عمليات حسابداري حساب سپرده قرض الحسنه ويژه جوانان ۱۰۶
سپرده سرمايه گذاري كوتاه مدت ۱۰۹
نحوه افتتاح حساب سپرده سرمايه گذاري كوتاه مدت: ۱۱۰
۱- افتتاح حساب براي اشخاص حقيقي ۱۱۰
۲- افتتاح حساب مشترك ۱۱۱
۳- افتتاح حساب با وكالت ۱۱۳
۴- افتتاح حساب براي شركت هاي دولتي ۱۱۴
۵- افتتاح حساب به نام صغير توسط قيم ۱۱۴
۶- افتتاح حساب توسط افراد غير از ولي، وصي و قيم ۱۱۵
۷- افتتاح حساب توسط وصي ۱۱۵
نرخ سود و طريقه محاسبه آن ۱۱۶
سپرده سرمايه گذاري بلندمدت ۱۱۶
شرايط افتتاح حساب سپرده سرمايه گذاري بلندمدت ۱۱۸
افتتاح حساب سپرده سرمايه گذاري براي شركت هاي دولتي ۱۲۴
نرخ سود و طريقه پرداخت آن ۱۲۴
عمليات حسابداري سپرده سرمايه گذاري بلندمدت ۱۲۶
سپرده هاي بيش از يك سال ۱۳۵
حوالجات ۱۳۶
نحوه صدور و حواله هاي عهده شعب ۱۳۷
فقدان چك هاي بانكي ۱۴۵
۱- وظايف صاحب چك بانكي ۱۴۵
۲- وظايف شعبه صادر كننده چك بانكي ۱۴۵
۳- وظايف شعبه پرداخت كننده چك در رابطه با اعلام پاسخ استعلام ۱۴۶
پرداختهاي چكهاي بانكي (چك حواله) و ابزار شبه پول صادره بانكها قبل از قبولي ۱۴۸
حواله هاي صادره مشروحه ذيل فاقد كارمزد يا هزينه مي‎باشد ۱۵۰
حواله هاي عهده ما: ۱۵۱
حواله هاي عهده ما به نشاني محل اقامت ۱۵۳
حواله هاي عهده ما جهت واريز به حساب ۱۵۴
مسائل متفرقه پول رساني ۱۵۶
وصول بها آب، برق، تلفن و گاز ۱۵۶
صندوق امانات ۱۵۹
باجه ها: ۱۶۳
عمليات نقدي و انتقالي ۱۶۴
انعكاس عمليات باجه در حسابهاي شعبه ۱۶۷
دو وقته نمودن ساعات كار شعب (باجه عصر) ۱۶۹
رسيدگي به موجودي روزانه صندوق و طريقه بستن خزانه شعبه و نگهداري
كليدها ۱۷۴
اضافه موجودي صندوق و خزانه ۱۷۹
تعديل نقدينگي و بيمه وجوه صندوق و در راه ۱۸۱
تفكيك و شمارش اسكناس ۱۸۸
نكات مهم قبل از بستن حسابها در پايان سال مالي ۱۸۸
دستورالعمل بستن حسابها در پايان سال مالي ۱۸۹
الف- كليات وظايف شعب،‌ حسابداري هاي مناطق و ادارات كل قبل از تهيه صورتهاي مالي پايان سال ۱۹۰
ب- مدارك لازم در پايان سال ۱۹۸
- نحوه ارسال مدارك از طريق شعب ۲۰۰
ج- مدارك ارسالي حسابداري‌هاي مناطق به اداره كل حسابرسي وامور مالي ۲۰۴
د- تذكر چند نكته ۲۰۵
مجموعه ضمائم و پيوست ها (از ۱ الي ۸۹)

فهرست مطالب

منابع و مآخذ:
- بديع الزماني- سيمين- قانون تجارت- ۱۳۷۸- انتشارات سيانوش
- بديع الزماني- سيمين- قانون چك- ۱۳۷۸- انتشارات سيانوش
- عليزاده- علي اصغر- درسنامه علوم بانكي- ۱۳۸۲- انتشارات گپ
- دواني- غلامحسين- مجموعه مالياتهاي مستقيم- ۱۳۸۴- انتشارات كيومرث
- اداره امور بين الملل و شعب بانك سپه
- اداره آموزش بانك ملت

مقدمه

بر كسي پوشيده نيست كه بانك ها جز نهادهاي مالي هر كشور مي باشند. نهادهاي مالي دو گونه اند:

۱-  نهادهاي مالي سياست گذار: موسساتي كه مسئوليت پايه ريزي و تعيين خط مشي هاي اصلي مالي را عهده دارند و برنامه هاي كلي را در چهارچوب قوانين و مصوبات جاري دولت مشخص مي‌كنند پس از تكميل و تاييد سياست هاي مقرر توسط دولت اين برنامه ها براي اجرا به دستگاههاي مربوطه ابلاغ مي گردد. هدف اين مؤسسات دستيابي به راههايي است كه گردش پولي و مالي را افزايش، نقدينگي را كاهش،‌ سرمايه گذاري ها را افزايش و در نهايت به پويايي اقتصاد كشور منجر گردد.

۲-  نهادهاي مالي عملياتي: موسساتي هستند كه به طور مستقيم به ارائه خدمت به مردم مي پردازند مانند مؤسسات مالي و اعتباري، صندوق هاي قرض الحسنه و بانك ها

اين مؤسسات ملزم به اجراي برنامه هاي اعلام شده توسط نهادهاي مالي سياست گذار هستند و در واقع بخش عملياتي و اجرا به عهده اين مؤسسات است.

هدف اصلي آنها علاوه بر اجراي برنامه هاي معين، ارائه خدمات هر چه بيشتر و بهتر در كمترين زمان ممكن به مراكز صنعتي، دولتي،‌ خصوصي و آحاد جامعه به منظور افزايش رفاه و رضايت مندي مردم و تشويق براي سپرده گذاري و سرمايه گذاري در راستاي سياست هاي معين است.

بانك ها نيز به عنوان مهمترين اين موسسات، در اين راستا پيشرو هستند.

بانك ها براي نيل به هدف هاي مذكور در شهرها و مناطق مختلف شعبي را تاسيس نموده اند حجم فعاليت شعبه متفاوت است و در بعضي شعب ازدياد براي دريافت خدمات و پرداخت هاي ضروري به قدري است كه ممكن است كاركنان را براي انجام وظايف خود با دشواري رو به رو سازد براي رفع اين مشكل و جلوگيري از دوباره كاري و اتلاف وقت و رسيدگي سريعتر و بهتر به امور مردم دوايري در شعب مشخص شده كه مهمترين اين دواير، دايره حسابداري شعب است.

اين بخش نيز مانند دواير ديگر داراي شرح وظايف خاصي است كه بايد در حيطه قوانين اجرا شود.

اين مجموعه به تفصيل به شرح فعاليت هاي شعب، به ويژه دايره حسابداري شعب و قوانين مصوب مربوط به آن پرداخته است.

اميد است مفيد واقع گردد.

شرح وظايف دايره حسابداري شعب:

1. جمع‌آوري اسناد: جمع‌آوري كليه اسناد روزانه شعب، از نقدي و انتقالي
2. اطمينان از صحت صدور اسناد:

۱/۲٫ اطمينان از صحت و اصالت اسناد از نقطه نظرهاي اعضاء و تاريخ، نام شعبه، موضوع سرفصل، شرح كامل و واضح بودن سند، كامل بودن ضمائم مربوطه، طرف حساب سند و محاسبات مربوطه

۲/۲٫ اطمينان از مطابقت شرح و محتوي اسناد صادره با سر فصل مربوطه طبق مقررات و دستورالعمل موجود و اصول حسابداري

1. تفكيك و توازن اسناد:

۱/۳٫ پشت نمره نمودن و تفكيك اسناد بدهكار و بستانكار اعم از نقدي و انتقالي به ترتيب سرفصل‌هاي مندرج در خلاصه دفتر كل

۲/۳٫ تهيه نوار جمع از اسناد پشت شماره شده به تفكيك بدهكار و بستانكار هر فصل و توازن آنها

۳/۳٫ تهيه روكش از كليه اسناد بدهكار و بستانكار روزانه به تفكيك هر سرفصل برحسب مورد و اطمينان از تطابق مبلغ روكش با جمع اجزاء (اسناد) تشكيل دهنده آن

1. صدور اسناد:

۱/۴٫ صدور كليه اسناد و نامه‌هاي مربوطه به حسابداري و امضاء دوم آنها توسط مسئول مربوطه

۲/۴٫ تنظيم و صدور اسناد مربوط به ليست حقوق و مزايا و ديگر پرداخت هاي پرسنلي كاركنان

۳/۴٫ تنظيم و صدور اسناد هزينه با توجه به بخشنامه‌ها، دستورالعمل‌ها و مقررات بانك

1. ثبت اسناد:

۱/۵٫ ثبت اسناد و روكش‌ها در نمونه گردش عمليات روزانه و مانده خلاصه دفتر كل شعبه    و انجام عمليات مربوط به توازن خلاصه مزبور.

۲/۵٫ ثبت اسناد در دفاتر يا كارتهاي معين و فهرست حساب بين واحدها و تهيه شيفريه روزانه

۳/۵٫ كنترل و تطبيق شيفريه روزانه با اقلام مندرج در ستون گردش حسابها (              )

۴/۵٫ انتقال كاركرد روزانه از نمونه    به دفتر كل اصلي و توازن آنها

1. نظارت و كنترل:

۱/۶٫ كنترل و تطبيق مانده فهرست بين واحدها با مانده خلاصه دفتر كل همان روز

۲/۶٫ كنترل و تطبيق مانده‌هاي دفاتر معين با خلاصه دفتر كل و بررسي و پيگيري و كشف هر گونه مغايرت احتمالي و اقدام جهت تصحيح آنها با اطلاع و تأييد مقام مافوق.

۳/۶٫ كنترل مانده كليه آمار و ارقام و صورت‌هاي تهيه شده با خلاصه دفتر كل

۴/۶٫ كنترل و پيگيري در جهت رفع ارقام باز كليه حسابهاي شعبه با توجه به تاريخ ايجاد آنها

۵/۶٫ كنترل و نظارت در امر رسيدگي به حساب پيش‌پرداخت‌ها و تسويه اين اقلام از پرداخت‌هاي بعدي مربوطه طبق مقررات و دستورالعمل‌هاي جاري

۶/۶٫ اعلام هر گونه وضعيت مشكوك در مورد اسناد صادره و حسابها به مسئولين مافوق به ترتيبي كه نهايتاً موضوع روشن شده و موجب اصلاح و اقدامات بعدي گردد.

۷/۶٫ تهيه صورت گردش ماهيانه حسابهاي معين و كنترل آن با گردش ماهيانه حسابهاي مربوطه در دفتر كل.

۸/۶٫ تهيه و نگهداري نوارتراز از كليه سرو فصل‌هاي مختلف دفتر كل به منظور حصول اطمينان از صحت عمليات ماهيانه و تطبيق مانده آن با خلاصه دفتر كل

۹/۶٫ انجام كليه كنترل‌هاي داخلي مربوط به سرفصل‌هاي مختلف دفتر كل

۱۰/۶٫ كنترل مانده و گردش بدهكار و بستانكار تريل‌ها با گردش و مانده روزانه خلاصه دفتر كل

۱۱/۶٫ كنترل جمع بدهكار و بستانكار شيفريه يا ژورنال روزانه با گردش بدهكار و بستانكار حسابهاي مربوطه در خلاصه دفتر كل

۱۲/۶٫ نظارت و كنترل به منظور حصول اطمينان از صحت صدور اصلاحيه هاي صادره از طرف دايره صندوق و حساب جاري

1. تهيه آمار:

۱/۷٫ تهيه و ارسال كليه آمارهاي درخواستي جهت واحدهاي ذيربط

۲/۷٫ تهيه حساب سود و زيان و تراز اختتاميه، افتتاحيه و ضمائم آن و صدور اسناد لازم با توجه به دستورالعمل مربوطه

۳/۷٫ پيش‌بيني و تهيه بودجه سالانه شعبه با در نظر گرفتن دستورالعمل‌هاي صادره از طرف اداره كل امور مالي

۸ . ساير امور:

۱/۸ . مطالعه دقيق كليه دستور‌العمل‌ها، بخشنامه‌ها، اطلاعيه‌ها و حفظ و نگهداري آنها

۲/۸ . رفع مغايرت‌ها و ايرادات مربوطه به كليه حسابهاي شعبه

۳/۸ . دريافت به موقع اسناد از ساير واحدهاي بانك

۴/۸ . انجام كليه امور مربوط به بستن دفاتر پايان سال و تهيه دفاتر جديد و انتقال ارقام صحيح آنها طبق دستورالعمل‌هاي مربوطه

۵/۸ . انجام مكاتبات لازم با شعب و ادارات مختلف بانك برحسب مورد و در چهارچوب مقررات حاكم در بانك

۶/۸ . مراقبت در حفظ و نگهداري دفاتر به نحوي كه افراد غيرمسئول به آن دسترسي نداشته از اين نظر مقررات و ضوابط مربوطه رعايت گردد.

۷/۸ . تحويل كليه اسناد روزانه پيش از ثبت طبق دستورالعمل مربوطه (موضوع بخشنامه ۰۵۷/۰۶۱/۲۷۵) به بايگاني شعبه

۸/۸ . انجام ساير امور در حدود وظايفي كه از طرف مافوق ارجاع مي‌شود.

حسابداري شعب:

عمليات حسابداري پرداخت حقوق كاركنان از طريق دايره حسابداري:

1. اسناد حسابداري مربوطه به واريز حقوق كاركنان شعبه

بدهكار: حساب هزينه كل، معادل جمع حقوق و مزاياي كاركنان به موجب ليست حقوق و دستمزد

بستانكار: حساب بستانكاران متفرقه- حقوق كاركنان

1. بدهكار: حساب هزينه كل معادل مبلغ بازنشستگي، بهداري، بيمه و ساير موارد (سهم بانك)

بستانكار: حساب بستانكاران متفرقه- حقوق كاركنان معادل مبلغ بازنشستگي، بهداري، بيمه و ساير موارد (سهم بانك)

1. بدهكار: حساب بستانكاران متفرقه- معادل خالص حقوق كاركنان (قبل از كسر مساعده)

بستانكار: حساب جاري اشخاص- معادل خالص حقوق كاركنان (پس از كسر مساعده)

بستانكار: حساب بدهكاران متفرقه- معادل مساعده كاركنان

به منظور تسويه باقي مانده، حساب بستانكاران متفرقه شعب بايستي طي سند بستانكار بين واحدها (نمونه   ) نسبت به صدرو يك فقره سند بين واحدها به نام حسابداري منطقه به شرح زير اقدام و نسخ اول و دوم سند را به اداره حسابداري منطقه ارسال نمايند.

ليست كسورات حقوق كاركنان شعبه در…

نحوه پرداخت مساعده به كاركنان:

هنگام پرداخت مساعده حقوق به كاركنان از نمونه ۱۳۹۵ استفاده شده و اسناد جاري مربوط به كاركنان بابچ جداگانه با كد ۳۱ به اداره كامپيوتر ارسال مي‌گردد. هنگام واريز مساعده قبل از موعد مقرر حساب جاري كاركنان معادل مبلغ واريزي بدهكار شده و اسناد جاري بابچ جداگانه با كد ۳۰ به اداره كامپيوتر ارسال مي‌گردد.

توضيح اينكه پرداخت مساعده حقوق تا ۸۰% خالص حقوق و مزاياي كاركنان مي‌باشد.

نحوه تنظيم پيشنهاد بودجه:

براي مشخص نمودن و تنظيم بودجه مانده هر سرفصل در ماه موردنظر (اشاره شده در اطلاعيه) را به تعداد ماه تقيسم نموده و پس از بدست آوردن هزينه يك ماه عدد بدست آمده را در ۱۲ ضرب كرده، بودجه يك سال مشخص مي‌شود. لازم به ذكر است كه در مورد هزينه‌‌هايي كه احتمال انجام آن درسال آينده مي‌رود نيز بايستي پيش‌بيني بودجه شود به عنوان مثال هزينه تعميرات و هزينه‌ پايه سنواتي و گروه معوق حقوق كاركنان.

مثال: اگر ماه مورد نظر آذر باشد براي تنظيم بودجه بايستي مانده آذر ماه را در مورد هر سرفصل به طور جداگانه ملاك قرار داد. و آن را تقسيم بر ۹ نمود. و در عدد ۱۲ (يكسال) ضرب كنيم (به عبارتي ديگر مانده هر سرفصل را ضرب در  نموده، بودجه يكسال هر سرفصل مشخص مي‌شود.

چك

۱٫     تعريف چك

چك نوشته‌اي است كه به موجب آن صادر كننده مي‌تواند وجوهي را كه نزد بانك دارد كلاً يا مقداري از آن را دريافت و يا به ديگري واگذار نمايد.

از تعريف فوق فهميده مي‌شود كه:

الف: تمام يا قسمتي از وجوه سپرده شده نزد بانك بوسيله صدرو چك قابل برداشت مي‌باشد.

ب: صاحب حساب‌ سپرده قرض الحسنه جاري مي‌تواند بنام خود، يا در وجه حامل و يا شخص معين چك صادر نمايد.

ج: در تنظيم چك نيز مانند برات معمولاً سه نفر (۱) صادر كننده چك (محيل يا متعهد) (۲) دارنده چك (متعهدله) و (۳) پرداخت‌كننده چك (بانك يا محال عليه) دخالت دارند.

۲٫     اركان چك

براي اينكه چك خصوصيات خود را حفظ نموده و داراي اعتبار باشد بايستي شامل يك سلسله مندرجات الزامي باشد. اركان چك از نظر بانك بدين جهت مهم است كه هنگام پرداخت آن بايستي دقيقاً‌ اين اركان را كنترل نمود تا از مشكلات احتمالي آتي جلوگيري گردد.

اين اركان عبارتند از:

۱-۲- تاريخ صدرو چك

هر چند كه قانون در مورد چگونگي نوشتن تاريخ روي چك ساكت است ولي بهتر است تاريخ به حروف نوشته شود تا امكان دست كاري و تغيير آن وجود نداشته باشد.

طبق قانون تجارت وجه چك بايد بمحض ارائه كارسازي شود. مفهوم اين جمله اينست كه چك بايد حال باشد و صادر كننده چك نمي‌تواند تاريخ مؤخر بر تاريخ صدور چك (مثلاً‌ امروز چكي براي سه يا شش ماه بعد صادر نمايد) قيد نمايد. مضافاً اينكه طبق ماده ۱۳ قانون صدور چك، صدور چك وعده دار ممنوع مي‌باشد. بديهي است در صورت ارائه چكهاي وعده‌دار و در خواست مشتري مي‌بايستي صرفاً‌ نسبت به صدور گواهينامه عدم پرداخت باستناد تقدم تاريخ اقدام نمود و پرداخت وجه اينگونه چكها تا تاريخ سررسيد امكان‌پذير نمي‌باشد.

همينطور تاريخ صدور چك از اين نظر مهم است كه طبق قانون اگر چك در همان مكاني كه صادر شده است بايد پرداخت گردد مثلاً صادركننده و دارنده چك و بانك پرداخت كننده هر سه در تهران باشند، دارنده چك بايد در ظرف پانزده روز از تاريخ صدور وجه آن را از بانك مطالبه كند و اگر از يك نقطه به نقطه ديگر ايران صادر شده باشد بايد ظرف چهل‌وپنج روز از تاريخ صدور چك مطالبه شود.

بنابراين اگر دارنده چك در مدت تعيين دشه در فوق نسبت به دريافت وجه چك اقدام نكند. ديگر دعوي او برعليه ظهر نويس مسموع نخواهد بود.

بعلاوه اگر دارنده چك ظرف شش ماه از تاريخ صدور چك وجه آن را از بانك دريافت ننمايد يا ظرف شش ماه از تاريخ صدرو گواهي عدم پرداخت از جانب بانك شكايت نكند ديگر حق تعقيب كيفري صادر كننده چك بدون محل را نخواهد داشت.

مطالب گفته شده در مورد تاريخ مربوط به موارد قانوني بود كه هر كارمند بانك بايستي نسبت به آنها آگاهي داشته باشد تا بتواند در صورت لزوم مشتريان شعبه را راهنمايي نمايد در هر صورت اگر دارنده چكي به شعبه مراجعه نمود و از تاريخ صدور چك بيش از ده سال نگذشته باشد و حساب سپرده‌قرض‌الحسنه جاري صادر كننده چك مفتوح بوده و داراي مانده باشد، بانك موظف به پرداخت آن مي‌باشد.

۲-۲- مبلغ چك

مبلغ چك بايستي به حروف و به عدد هر دو نوشته شود. اگر مبلغ بيش از يكدفعه به تمام حروف نوشته شود و بين آنها اختلاف باشد مبلغ كمتر ملاك اعتبار است. اگر مبلغ با حروف و رقم هر دو نوشته شود و بين آنها اختلاف باشد مبلغ با حروف معتبر مي‌‌باشد.

ضمناً‌ هر گونه شرطي كه از جانب صادر كننده چك براي پرداخت چك در متن آن نوشته شده باشد به آن شرط ترتيب اثر نخواهد داد.

۳-۲- محلي كه چك در آنجا بايد پرداخت گردد

محل پرداخت چك روي ورقه چك از جانب بانك قيد مي‌گردد. مثلاً بانك سپه شعبه حافظ تهران – ۱۳۹۶

۴-۲- نام گيرنده چك

طبق قانون تجارت (ماده ۳۱۲) چك ممكن است در وجه حامل يا شخص معين يا به حواله كرد باشد. همينطور ممكن است به صرف امضاء درظهر (پشت) چك به ديگري منتقل شود.

اگر در متن چك هيچگونه اشاره‌اي به گيرنده نشده باشد چك در وجه حامل محسوب مي‌شود.

اگر در متن چك نام شخص معين و كلمه حامل متفقاً نوشته شود چك حامل محسوب نمي‌شود.

۵-۲- امضاء صادركننده چك

چك بايستي حتماً توسط صادر كننده (دارنده حساب قرض‌الحسنه) امضاء شده باشد لذا لازم است هنگام ارائه چك به بانك امضاء چك با نمونه امضاء صاحب حساب مطابقت داده شده و صحت آن احراز گردد.

۳- انواع چك

بانكها براي ارائه خدمات بيشتر به مشتريان خود و تسهيل در امر دريافت و پرداخت، انواع چك را پيش بيني نموده‌اند.

در كشورهاي خارج چكهاي مختلف از جانب بانكها بكار گرفته مي‌شود لكن در ايران هنوز چك و انواع آن بصورت گسترده مورد استفاده قرار نگرفته است، لذا در اينجا چكهاي شناخته شده و مورد عمل تشريح مي‌گردد.

پس از پرداخت، لينك دانلود فايل براي شما نشان داده مي شود

پرداخت و دانلود